تاریخ ادبیات از سقوط بغداد تا عصر حاضر

هدف درس :    آشنایی دانشجویان  با تحول ادبیات عربی و علل آن در این دوره .

                     رئوس مطالب : 

1-    اوضاع سیاسی، اجتماعی، دینی و ادبی

2-    بررسی ادبیات عربی و بیان ویژگیهای آن

3-    ادب صوفی و انواع آن

4-    بررسی آثار و افکار و سبک برجسته ترین شاعران مانند:

 بوصیری، ابن نیاته مصری، شاب ظریف، صفی الدین حلی، ابن معتوق، عمربن ورودی و. . .

5-    بررسی روند تألیف و معرفی نویسندگان برجسته مانند:

تاج الدین  بن أثیر،  و فرزندش علاءالدین، أحمد قلقشندی، جمال الدین وطواط، خطیب بغدادی و. . .

                    روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : موسی باشا,ع.(1989). تاریخ الأدب العربی (العصر المملوکی). بیروت: دارالفکر المعاصر.

                     منابع فرعی:

                      الفاخوری، ح.(1986). الجامع فی تاریخ الأدب العربی . الأدب القدیم. بیروت: دارالجیل. 

.......................................................................

تاریخ ادبیات دوره ی معاصر (2)

پیشنیاز : تاریخ ادبیات معاصر (1)

هدف درس : آشنایی دانشجویان با تحولات ادبی، و نقد و بررسی سبک شاعران و نویسندگان این دوره با شرح حال آنها.

                      رئوس مطالب : 

                           شعر:

1- عراق : بدر شاکر السیاب، عبدالوهاب البیاتی، نازک الملائکه، الصافی النجفی

2- لبنان : بشاره الخوری، ایلیا ابو ماضی،  ادونیس

3- مصر: عبدالمعطی حجازی، عبدالصبور

4- جزائر: کاتب یاسین.

5- فلسطین: محمود درویش، سمیح القاسم

6- مهجر: نسیب عریضه، میخائیل نعیمه، جبران خلیل جبران

نثر:

1- داستان کوتاه

2- رمان

3- نمایشنامه

4- سخنرانی

5- برخورد اندیشه های محافظه کاران و روشنفکران

6- مبارزه با تفکرات مذهبی

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : -  حاج ابراهیمی، م.ک. (1385). تاریخ الأدب العربی الحدیث.( چاپ دوم) اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان

                      منابع فرعی: 

    - ضیف، ش. (1961). الأدب العربی المعاصر فی مصر. القاهره: دارالمعارف بمصر.

.............................................................

متون حدیث

                هدف درس : آشنایی دانشجویان با احادیث نبوی و ائمه طاهرین علیهم السلام همراه با تحلیل مسائل  ادبی و لغوی آن .

                     رئوس مطالب :   

                 1- شأن و منزلت قرآن کریم

                 2 -  اهمیت ایمان و ویژگیهای مؤمن

                 3 - جایگاه علم و عالم

                 4- ارزشهای اخلاقی در اسلام، سایر موضوعات مطرح در سخنان معصومین (ع)

                      روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : - پاینده،ا،ق. (1363). نهج الفصاحه. تهران: انتشارات جاویدان.

                     منابع فرعی:

فقه اللغه

هدف درس : شناخت واقعیت زبان، و آشنایی با تاریخ تحول زبان عربی، شناخت مبانی مفردات آن و أثر  آن در آموزش زبان عربی.

                      رئوس مطالب : 

                     1- تعریف فقه اللغه  و تاریخچه آن

                     2- پدیده های اغلاط لغوی و وجوه افتراق و اقتران آنها در کشورهای عربی و اسلامی

                    < زبان یادگیری در آن اثر و لغوی خطاهای بررسی -  3>3 - بررسی خطاهای لغوی و اثر آن در یادگیری زبان < زبان یادگیری در آن اثر و لغوی خطاهای بررسی -  3>

< زبان یادگیری در آن اثر و لغوی خطاهای بررسی -  3>

        4-  شناخت مدارس نحوی، و لغویوی

 5- پیدایش علم زبان شناسی جدید، و پیدایش مکتبهای نحوی

                      روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی :  الحسینی، م. ج، (1383). فقه اللغه العربیه و علم اللغه الحدیث. تهران: انتشارات سمت.

                  منابع فرعی:

      - حجازی، م. ف. (1379). زبان شناسی عربی. تهران: انتشارات آستان قدس رضوی و سمت.

..................................................................................

علوم بلاغی (2)

پیشنیاز : علوم بلاغی (1)

 هدف درس : آشنایی دانشجویان با محسنات لفظی و معنوی برای استنباط معانی دقیق از متون ادبیات عربی.

                        رئوس مطالب : 

روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : -  التفتازانی، س. د. (بدون تاریخ) . مختصر المعانی.تهران: چاپخانه افست مصباحی  .                                                       

              منابع فرعی:

     - الهاشمی،ا. (1375) . جواهر البلاغه. قم: مرکز النشر.

قرائت متون تفسیری قرآن کریم

هدف درس : -  آشنایی دانشجویان با  تفاسیر گوناگون قرآن کریم مانند: تفاسیر، ادبی، تفاسیر روائی، کلامی، فلسفی،به منظور اطلاع از این که قرآن یکی از ارکان شکل گیری ادبیات عربی بعداز اسلام است .

 رئوس مطالب - تفسیر سوره ی فاتحه الکتاب ، بخشی از سوره های بقره، انعام، هود، حجرات، واقعه، حدید و اخلاص

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : - صدقی، خ، و پروینی،خ. (1381). أضواء علی نصوص تفسیریه للقرآن الکریم. تهران: انتشارات سمت .

                       منابع فرعی:

      - الطبرسی، ف. ( 1403هـ .ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. قم: مکتبه آیه اللّه المرعشی النجفی.

.................................................................

عروض و قافیه

هدف درس : آشنایی دانشجویان با قواعد عروض و قافیه شعر عربی برای قرائت صحیح اشعار عربی.

                      رئوس مطالب : 

1- پیدایش علم عروض

2- دایره های عروضی

3- زحافات و علل

4- انواع اوصاف ادبیات

 5- اوزان شعری شانزده گانه

6- انواع قافیه، حروف قافیه، و حرکات آن

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی معروف،ی.(1378). العروض العربی البسیط. تهران: انتشارات سمت.

                     منابع فرعی: 

   - الهاشمی،ا.(1368). میزان الذهب. قم: موسسه الوفاء

...........................................................................

تاریخ ادبیات از دوره ی جاهلی تا پایان اموی

هدف درس : آشنایی دانشجویان با تحولات ادبیات عربی و علل آن در این دوره.

                      رئوس مطالب : 

1- مروری بر تاریخ عرب پیش از اسلام

2-  دانش های  عرب در جاهلیت

3-  ویژگیهای شعر جاهلی

4- «انتحال» در شعر جاهلی

5- آشنایی باشعرای اصحاب معلقات ، شعرای صعالیک و سایر شعرای این دوره

6- نثر جاهلی و انواع آن : خطابه، قصّه ، مثل، سَجع کهان و . . .

7- شعر و شاعری از دیدگاه قرآن کریم و پیامبر اکر م (ص)

8- آشنایی با شاعران برجسته مانند: دوره صدر اسلام: حسان بن ثابت ، نابغه جعدی، کعب بن زهیر، کعب بن مالک،

 عبدالله بن رواحه، حطیئه و خنساء.

 9- آشنایی با نثر فنی این دوره، خطبه ها و نامه های رسول اکرم (ص) ، نهج البلاغه و موضوعات آن و بعضی از صحابه

10- آشنایی با دوران بنی امیه, شیوه آنها در حکومت وضع فرهنگی در این دوره

11- آشنایی باشاعران برجسته دوره بنی امویه:فرزدق ، جریر، أخطل ، ابوالأسود دوئلی، طرَماح ، کمیت، کثیر، عمر بن ابی    ربیعه، جمیل بثینه

                     12-آشنایی با نثر این دوره : عبدالحمید کاتب و دیگران

               روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : - آذرشب، م.ع. (1379). الأدب العربی و تاریخه. تهران:انتشارات سمت.

                     منابع فرعی:

     -   ضیف، ش. (1979). العصر الجاهلی . مصر: دارالمعارف.

     -  الفاخوری،ح. (1986).  الجامع فی تاریخ الأدب العربی الأدب القدیم . بیروت: دارالجیل.

..........................................................................................

نقد ادبی

هدف درس : آشنایی دانشجویان با نقد أدبی و شیوه های آن در متون ادبیات عربی.

                     رئوس مطالب : 

1- تعریف نقد ادبی

2- تاریخ نقد از عصر جاهلی تا پایان عصر عباسی

3- بررسی شیوه های نقد، و معیارهای آن از جمله: اسلوب ، خیال، عاطفه، معنی

4- سرقتهای ادبی

5- مقایسه میان مشاهیر ادبی

6- آشنایی با نقد ادبی در دوران معاصر

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : - حاج ابراهیمی،م .ک. (1385). النقد الأدبی. (چاپ دوم) اصفهان:  انتشارات دانشگاه اصفهان

                     منابع فرعی: 

متون نظم ونثرعربی در ایران

                  هدف درس : آشنایی دانشجویان با نظم ونثر عربی شاعران و کاتبان ایرانی که به عربی آثار دارند از آغاز تا عصر حاضر.

 رئوس مطالب : 

1-    مقدمه ای از تاریخ فتح ایران و روی آوردن ایرانیان به ادب عربی

2-     شاعران ایرانی عربی گوی مانند:

ابو الفتح بستی، خراسانی، طغرایی اصفهانی، صاحب بن عبّاد ، . . .

3- کاتبان ایرانی که آثار ادب عربی دارند مانند:

                      ابن المقفع ، ابوفرج اصفهانی، راغب اصفهانی، محمد بنی جریر طبری و. . .

4- نویسندگان شاعر مانند:

ابوفضل بن عمید رازی، بدیع الزمان همدانی، ثعالبی نیشابوری، باخرزی نیشابوری، وطواط و . . .

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : - ایروانی زاده، ا.شاملی.ن.(1384). الأدب العربی و الایرانیون.تهران:انتشارات سمت.

                 منابع فرعی: الحموی،ی.(1980).معجم الادباء. بیروت: دارالفکر.

                     - الاصفهانی,ع.(1955). خریده القصر. دمشق.

..............................................................

ادبیات تطبیقی

    هدف درس : آشنایی دانشجویان با رابطه بین زبان و ادبیات عربی با ادبیات و فرهنگهای شرقی و غربی به ویژه دستیابی آنان به رابطه زبان و ادبیات عربی با ادبیات فارسی.

                     رئوس مطالب : 

1-    ادبیات تطبیقی و تاریخچه آن

2-    شناخت اجمالی با ادبیات تطبیقی و دانشهای مرتبط  با  آن

3-    ادبیات تطبیقی و حوزه ی کاربردی  آن

4-    فرآیند دادوستد واژگان در دو زبان ( عربی ، فارسی)

5- تأثیر متقابل بین ادبیات عربی و فارسی

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : کفافی،م .ع.(1971). فی الأدب المقارن. بیروت: دار النهضه العربیه .

                     منابع فرعی: خفاجه،م، ع.(1963). دراسات فی الأدب المقارن. القاهره: دارالطباعه المحمودیه بالأزهر.

                    - هلال،م ،ع.(1987). الأدب المقارن بیروت: دارالعوده .

.........................................................

ادب سیاسی و ادب متعهد أهل بیت (ع)

هدف درس : - تعریف ادب سیاسی در اسلام، از دو  دیدگاه ادبی و سیاسی.

                   - آشنایی با ویژگیهای حاکم  اسلامی.

                   - آشنایی با موضعگیری اهل بیت(ع) نسبت به حاکمان دوران بنی امیه و بنی عباس.                                                            

                    - معرفی اهل بیت(ع) و بیان مناقب و فضایل آنان.

                   -  بیان شأن و منزلت اهل بیت(ع) از دیدگاه قرآن کریم و حدیث و روایت.

                   - آشنایی با آثار شعرای شیعه در ارتباط با أهل بیت (ع)                                                                                                                      

 رئوس مطالب : 

1- تاریخچه پیدایش تشیع در اسلام

2- بررسی تاریخچه ادبیات سیاسی شیعه در اسلام، از آغاز تا کنون

3- بررسی تاریخچه احزاب سیاسی در دوران بنی امیه و بنی عباس

بررسی موضعگیری أئمه أطهار(ع)  نسبت به حاکمان دوران بنی امیه و بنی عباس                                                

 بررسی آیات و روایات در شأن ومنزلت اهل بیت (ع)

بررسی اشعار برخی از شعرای شیعه در طول تاریخ همچون:

1- ابوالأسود الدوئلی                                         9- ابن الرومی       

2- فرزدق                                                         10- صنوبری  

3- کمیت                                                         11- ابو فراس الحمدانی

4- سید الحمیری                                             12- الصاحب بن عباد   

5- منصور نمری                                                13- شریف رضی        

                    6- ابو تمام                                                       14- مهیار دیلمی                                

7- دیک الجن                                                    15- شریف مرتضی

8- دعبل خزاعی                                               16- ابن أبی الحدید

روش ارزشیابی : آزمون نهایی

    منابع اصلی :   -1سیّاح،ص.(1382). الأدب الملتزم بحبّ أهل البیت (ع).تهران: انتشارات سمت

               منابع فرعی: 

 - آئینه وند، ص. (1369). الأدب السیاسی فی الاسلام، تهران: ناشر: انتشارات سمت.

تاریخ ادبیات دوره ی اندلس

هدف درس : آشنایی دانشجویان با تحول ادبیات عربی و علل آن در اندلس از سال 92تا سال 897هجری.

                      رئوس مطالب : 

1-    فتح اندلس بوسیله مسلمانان

2-    حکومت بنی امیه

3-    ملوک الطوایف

4-    دولت مرابطین

5-    دولت موحدین

6-    دولت بنی احمر

7-    ویژگیهای شعر و موضوعات آن

8-    موشحات اندلسی

9-    معرفی شاعران برجسته این دوره :

ابن زیدون، ابن هانی، ابن عبد ربه، یحیی الغزال، ابن ماء السماء، ابن خفاجه

10- مروری بر نثر و ویژگیهای آن

11- انواع نثر: نثر ساده،  رسائل ادبی مانند: رساله التوابع و الزوابع، ابن شهید، قصه حی بن یقظان ابن طفیل،

 فن مقامات،علوم لغوی

                      روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : - ضیف،ش.(بدون تاریخ). عصر الدول و الأمارات( الاندلس ). القاهره: دارالمعارف.

 منابع فرعی: عباس،ا.(1973). تاریخ الادب الاندلسی، بیروت: دارالثقافه.

.....................................................................

متون نظم و نثر دوره عباسی (2)

پیشنیاز : متون نظم ونثر عباسی (1)

               هدف درس : آشنایی دانشجویان با متون نظم ونثر این دوره از334  تا 656 هجری.

 رئوس مطالب : 

                   شعر: آثار شعرای مشهور چون

1-    متنبی

2-     شریف رضی

3-     مهیار دیلمی

4-    ابو تمام

5-     ابو فراس

6-     ابوالعلای معری

7-    بهاء زهیر

نثر: آثار نویسندگان معروف چون:

1-    ابو الفرج اصفهانی

2-    بدیع الزمان همدانی

3-    حریری

4-     یاقوت حموی

5-     صاحب بن عباد

6-    ابن العمید

                     روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : -  افرام البستانی، ف. (1987). المجانی الحدیثه . ج 3-4. ط4 بیروت: دارالمشرق.

                        منابع فرعی: البستانی،ب. (1989). ادباء العرب ج 2و4. بیروت: دار نظیر عبود.

...............................................................................................................

تاریخ ادبیات دوره ی عباسی

                هدف درس : آشنایی دانشجویان با تحول ادبیات عربی و علل آن در این دوره .

رئوس مطالب : 

1-    اوضاع سیاسی، اجتماعی، تشکیلات حکومتی تشیع و نقش آن در جامعه.

2-    علویها و خوارج

3-    پدیدی شعوبیه و زندقه

4-    پدیدی زهد و پارسایی

5-    نوآوری در شعر قدیم

6-    تجدید در اوزان و قوافی

7-    معرفی شاعران نامی این دوره مانند: بشاربن برد، ابونواس، ابوتمام، بحتری، مروان بن حفصه، سید حمیری،

منصور نمری، دعبل، دیک الجن و. . .

8-    مروری بر نثر و تحول آن ، خطب ، مواعظ، قصه ها، رسائل دیوانی، رسائل اخوانی و . . .

9-    معرفی نویسندگان برجسته ی این دوره، مانند: ابن قتیبه، ابن مقفع ، سهل بن هارون، ابن الزیات، جاحظ و . . .

روش ارزشیابی : آزمون نهایی

منابع اصلی : آذرشب، م .ع.(1382). تاریخ الأدب العربی فی العصر العباسی. تهران: انتشارات سمت .

 منابع فرعی: - ضیف،ش. (1966). العصر العباسی الاول و الثانی. ط 2 القاهره: دارالمعارف .

البلاغة الواضحة -نوشته : علی الجارم - مصطفى أمین -

یکی از منابع کنکو کارشناسی ارشد برای مطالعه آن بر روی نام کتاب کلیک کنید .

گفت و گو    ناصر علی عبدالله

مجمع علمی و فرهنگی مجد         روش نوین در آموزش مکالمه عربی

*************************

مکالمه عربی      علی اصغر اشکبوس

شهر قم              همراه نوار،‌فصیح و عامیانه

**************************

المجاورات الیومّة         تنظیم خادمعلی سالاریان و سید جواد دجای رجائی

نشر مشعر               مخصوص موسم حج به دو زبان فصیح و عامیانه

***********************

المدخل إلی تعلّم المکالمة العربیة لغیر الناطقین بها

 محمد الحیدرى ، علی الحیدرى   دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علیه قم

به  صورت مصوّر و مفصّل< 5 جلد>

*****************************

العربیة لغیر الناطقین بها  

راجحة الجبورى محمد صادق المعدل علی علی خان ،‌قاسم المعدل / و دیگران

ناشر: الشرکة العالمیة للطاعة و النشر (منظمة الاعلام ا?سلامـى )

درچند جلد از آسان به مشکل

*****************************

العربیةُ لِلناشِئین                 < 12جلد>

دکتر محمود اسماعیل صیینـى، ناصف مصطفی عبد العزیز، مختار الطاهر حسین

کانتاش (استانبول  ترکیه)   ،  و دار الثقلین قم

آموزش مکالمه ،‌متن خوانی و جمله سازی (همراه نوار)

*****************************

مکالمات روزمره عربی به فارسی

احمد موسی  ، عبدالکریم جـرادات

انتشارات اشراق (پخش کتاب بینش) ، مکالمه و اصطلاحات روزمره،  چکیده دستور زبان،  واژه نامه دو سویه راهنما ی سفر                

********************

گفت و شنود عربی

تالیف : دکتر سعید شیبانی    انتشارات پایا

محاوره ای سوریه ، لبنان ، فلسطین ، اردن

**************************

مکالمه و اصطلاحات روزمره عربی (همراه با ترجمه فارسی)

- فرهنگ معاصر عربی – فارسی چاپ اوّل 1379

نوشته: هانس ور

ترجمه:دکتر آذرتاش آذرنوش    نشر نی

دارای ترجمه مصطلحاتی که در کتب دیگر موجود نیست . انتخاب مناسب معادلهای فارسی

*******************************************************************

فرهنگ لاروس عربی – فارسی

نوشته: دکتر.خلیل الجرّ

ترجمه: دکتر.سیدحمید طبیبیان    امیر کبیر

دارای ترجمه اصطلاحات علمی و فنّی

**************************************************

فرهنگ اصطلاحات روز

دکتر: محمد غفرانی و

دکتر: مرتضی آیت الله زاده شیرازی  امیر کبیر

دارای عبارات، ترکیبات، جمله ها و اصطلاحات امروزی

************************************************************

فرهنگ قواعد زبان عربی

نوشته: آنطوان دحداح

ترجمه:دکتر.عبدالعلی آل بویه لنگرودی  انتشارات دانشگاه بین المللی امام خمینی 

روش نو در تنظیم و  ترتیب موضوعات قواعد و استفاده از نمودارها و جدولها در آموزش

***********************************************

المنجد  ( فـى اللغة و فـى الاعلام) عربی- عربی

لویس معلوف    نشر اسماعیلیان

بسیاری از فرهنگها از این کتاب اقتباس کرده اند. قسمت اعلام برای شناخت بزرگان مفید است.

**********************************************

فرهنگ فرزان فارسی – عربی         دکتر: سیدحمید طبیبیان

نشر و پژوهش فرزان                    دارای آوانگاری واژه های فارسی از کامل ترین فرهنگ های فارسی – عربی

**********************************************

فرهنگ اصطلاحات معاصر عربی – فارسی  چاپ اوّل 1377

نجفعلی میرزایی           دارالثقلین قم

راهنمای جامع اصطلاحات سیاسی- مطبوعاتی و اجتماعی

********************************************

معجم التعابیر السیاسیه و الصحفیه الجدیده = فرهنگ اصطلاحات سیاسی و مطبوعاتی جدید (عربی به فارسی)

جولیودی پائولا   نشر: علوم و فنون

  القران الکریم       نهج البلاغة      الصحیفة السجادیة    

المعجم الموضوعی لآیات القران الکریم

برای استفاده از هر کدام باید بر روی آن کلیک نمائید تا دانلود شود.

اگر به برنامه کتاب و فیلم و موارد مرتبط با زبان عربی احتیاج داشتید می توانید در نظرات بگویید و در اشتراک مشترک شوید

در اینصورت زمانی که مطلب مورد نظر شما بر وبلاگ آپلود شد شما اطلاع خواعید یافت.

از توجه شما کمال تشکر را دارم